Το παράδοξο της νικοτίνης: «Καλή» στα επιθέματα, «κακή» στο άτμισμα

Ενώ εκτιμάται ότι περισσότεροι από 80 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ατμίζουν, οι επιθέσεις κατά της κατανάλωσης νικοτίνης γενικά και του ατμίσματος ειδικότερα, εντείνονται. Ένα από τα πιο συνήθη επιχειρήματα κατά του ατμίσματος βασίζεται στην αντίθεση ως προς την ίδια τη νικοτίνη. Για πολλούς ακτιβιστές κατά του ατμίσματος αυτό αποτελεί μεγάλο πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η νικοτίνη δεν είναι η αιτία των ασθενειών που προκαλούνται από το κάπνισμα.

Η Yorkshire Cancer Research αναφέρει ότι «η νικοτίνη δεν είναι η αιτία θανάτου από το κάπνισμα. Η νικοτίνη δεν είναι καρκινογόνος ουσία και δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν, ότι η συνεχής χρήση νικοτίνης από μόνη της αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου», καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «η βλάβη από το κάπνισμα προέρχεται από τις χιλιάδες άλλες χημικές ουσίες που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου, όχι από τη νικοτίνη».

Η μείωση του αριθμού των καπνιστών και η δυνατότητα ταχείας και αποτελεσματικής μετάβασης σε λιγότερο επιβλαβείς εναλλακτικές λύσεις όπως το άτμισμα, θα πρέπει να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για τους φορείς δημόσιας υγείας παγκοσμίως. Δυστυχώς, πάρα πολλοί άνθρωποι συγχέουν την κατανάλωση νικοτίνης με τις ασθένειες που προκαλεί το κάπνισμα και ως εκ τούτου, στοχεύουν σε… λάθος εχθρό (σ.σ. τη νικοτίνη).

Αυτό είναι ιδιαίτερα περίεργο, αν σκεφτεί κανείς ότι η νικοτίνη δεν θεωρείται πρόβλημα στη συμβατική θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης (NRT). Το φυλλάδιο συσκευασίας των Nicorette αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είναι οι τοξίνες στον καπνό του τσιγάρου, όπως η πίσσα, ο μόλυβδος, το κυάνιο και η αμμωνία, που προκαλούν ασθένειες και θάνατο που σχετίζονται με το κάπνισμα και όχι η νικοτίνη». Επομένως, γιατί η νικοτίνη να αποτελεί μεγαλύτερο πρόβλημα όταν κάποιος ατμίζει;

Δεν βλέπουμε την ίδια ανησυχία για χιλιάδες ανθρώπους που είναι εθισμένοι σε εισπνευστήρες νικοτίνης ή τσίχλες. Αντίθετα, παρακολουθούμε το ακριβώς αντίθετο: οι καπνιστές δεν είναι ικανοποιημένοι με τις παραδοσιακές μεθόδους διακοπής και ως αποτέλεσμα, αναζητούν άλλες εναλλακτικές λύσεις ως μέσο για να το κόψουν.

Ο διευθυντής των Nicorette και NicoDerm Scott Yacovino δήλωσε απολύτως ορθά: «Γνωρίζουμε ότι η διακοπή του καπνίσματος είναι πολύ δύσκολη, γι’ αυτό αναζητούμε πάντα τρόπους να βελτιώνουμε και να προσφέρουμε μια εξαιρετική εμπειρία χρήσης στα προϊόντα υποκατάστασης νικοτίνης. Προφανώς, όσο καλύτερη είναι η γεύση ενός προϊόντος όσον αφορά τη γεύση και την εμπειρία, ελπίζουμε ότι τόσο πιο εύκολο είναι για τους ανθρώπους να επιμείνουν στο ταξίδι της διακοπής».

Το ίδιο, ακριβώς, ισχύει και για την κατανάλωση νικοτίνης με τα ατμιστικά προϊόντα. Το άτμισμα έχει αποδειχθεί κατά 95% λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα και έχει εγκριθεί από πολλούς διεθνείς οργανισμούς υγείας ως ασφαλέστερη εναλλακτική λύση. Μια μελέτη σχετικά με την εξάρτηση από τα ατμιστικά προϊόντα και τα τσιγάρα υποδηλώνει ότι το άτμισμα είναι μια πύλη εξόδου από το κάπνισμα και τελικά, από την κατανάλωση νικοτίνης.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η νικοτίνη προκαλεί την απελευθέρωση ντοπαμίνης και έτσι συμβάλλει στον εθισμό στο κάπνισμα. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορεί να είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο τόσοι πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν να κόψουν το κάπνισμα. Ας υποθέσουμε ότι η νικοτίνη ήταν ο μοναδικός λόγος για τον εθισμό στο κάπνισμα. Σε αυτή την περίπτωση, κάθε καπνιστής που χρησιμοποιεί ένα αυτοκόλλητο νικοτίνης θα μπορούσε να κόψει αμέσως το κάπνισμα. Αυτό δεν ισχύει. Ο εθισμός των καπνιστών βασίζεται σε έναν συνδυασμό νικοτίνης και άλλων συστατικών του καπνού μαζί με την εξαρτημένη συμπεριφορά (το λεγόμενο «τελετουργικό του καπνίσματος»), όπως το διάλειμμα για καφέ, η διαδικασία εισπνοής ή ακόμη και το να βάζουν κάτι στα χείλη.

Ο εθισμός είναι πιο σύνθετος και δεν λύνεται με έναν πόλεμο κατά της νικοτίνης. Ας το έχουν αυτό στο μυαλό τους όλοι, όταν λαμβάνουν αποφάσεις… Οι ακτιβιστές κατά του ατμίσματος και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων για τη δημόσια υγεία δεν θα πρέπει να ξεχωρίζουν μια μοναχική ουσία όταν πρόκειται για εθισμό. Ο εθισμός είναι πιο σύνθετος και δεν λύνεται με έναν πόλεμο κατά της νικοτίνης. Η νικοτίνη επίσης δεν γίνεται δηλητήριο μόνο και μόνο επειδή παρέχεται μέσω του ατμίσματος. Όταν η νικοτίνη δεν αποτελεί πρόβλημα στις τσίχλες και τα αυτοκόλλητα, δεν μπορεί να θεωρείται μεγαλύτερο πρόβλημα στο άτμισμα. Η περίεργη προσέγγιση «η νικοτίνη στα NRTS δεν αποτελεί πρόβλημα, αλλά μεγάλο πρόβλημα όταν ατμίζεται» πρέπει να σταματήσει.