Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις περισσότεροι από 80 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ατμίζουν. Το γεγονός αυτό, οδηγεί σε μια συζήτηση σχετικά με τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και τον τρόπο ρύθμισης αυτών των προϊόντων. Ενώ φαίνεται να υπάρχει επιστημονική συναίνεση ότι το άτμισμα είναι γενικά λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα, η συζήτηση έχει ενταθεί σχετικά με τις γεύσεις που χρησιμοποιούνται στις ατμιστικές συσκευές.
Η Εσθονία, η Φινλανδία, η Δανία, η Ουγγαρία και η Λιθουανία έχουν εφαρμόσει απαγορεύσεις για τα αρωματισμένα υγρά αναπλήρωσης τα τελευταία χρόνια, ενώ και άλλες χώρες βρίσκονται στην ίδια διαδικασία, με την Ιρλανδία συγκεκριμένα να είναι η επόμενη που ετοιμάζεται να μπει στη λίστα. Την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή Υγείας του ιρλανδικού κοινοβουλίου συνέστησε την απαγόρευση όλων των αρωμάτων εκτός από τον καπνό. Υπό το πρίσμα της πρόσφατα δημοσιευμένης έκθεσης «State of Tobacco Control in Ireland», η οποία εκτιμά ότι με βάση τις τρέχουσες τάσεις, η Ιρλανδία δεν θα επιτύχει τον στόχο της για απαγόρευση του καπνίσματος μέχρι το 2037 (αντί για το 2025), αυτό αποτελεί έκπληξη.
Είναι αποδεδειγμένο ότι το άτμισμα καθίσταται λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα και αποτελεί αποτελεσματικό βοήθημα για τη διακοπή του τσιγάρου. Παρ’ όλα αυτά, η Ιρλανδία βρίσκεται στο δρόμο για να αφαιρέσει ένα ουσιαστικό μέρος των ατμιστικών προϊόντων, τις γεύσεις, οι οποίες έχουν ήδη βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να διακόψουν το κάπνισμα.
Περισσότερα από τα 2/3 των ενηλίκων ατμιστών χρησιμοποιούν αρωματικές ουσίες χωρίς καπνό και όσοι χρησιμοποιούν υγρά αναπλήρωσης με γεύσεις, έχουν 230% περισσότερες πιθανότητες να κόψουν οριστικά το κάπνισμα.
Επιπλέον, το Πανεπιστήμιο του Waterloo διαπίστωσε ότι 5 /10 ατμιστές θα στρέφονταν σε παράνομες πηγές ή θα άρχιζαν να καπνίζουν ξανά τσιγάρα σε περίπτωση απαγόρευσης των αρωμάτων. Από επιστημονική άποψη, θα πρέπει να είναι σαφές: η απαγόρευση των αρωμάτων δεν βελτιώνει τη δημόσια υγεία. Αντιθέτως, ο περιορισμός του αριθμού των επιλογών για τους σημερινούς καπνιστές θα τους δυσκολέψει ακόμη περισσότερο να το κόψουν και ταυτόχρονα θα ωθήσει πολλούς σημερινούς ατμιστές να επιστρέψουν στο κάπνισμα. Αυτό είναι κάθε άλλο παρά βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Αν οι πολιτικοί δεν ακούν την επιστήμη, θα πρέπει τουλάχιστον να δεχτούν την πραγματική εμπειρία άλλων χωρών. Η Εσθονία απαγόρευσε τις γεύσεις το 2020 και το αποτέλεσμα ήταν ότι το 60% των ατμιστών συνέχισαν να χρησιμοποιούν γεύσεις αναμειγνύοντας τα υγρά τους ή προμηθεύοντάς τα από τη μαύρη αγορά, χωρίς κανένα έλεγχο ποιότητας ή ασφάλειας. Η απαγόρευση των αρωμάτων στο Σαν Φρανσίσκο είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν τα ποσοστά καπνίσματος των εφήβων για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες.
Αν η επιστήμη και η πραγματική ζωή τελικά δεν μπορούν να πείσουν τους πολιτικούς, ίσως μπορεί να το κάνει η κοινή λογική. Είναι απλό: και στους ενήλικες αρέσουν οι γεύσεις. Κανένας ενήλικας δεν θέλει να μείνει κολλημένος με ένα είδος παγωτού. Χρειαζόμαστε επιλογή και ποικιλία στις γεύσεις παγωτού, όπως αντίστοιχα ισχύει και για τα βοηθήματα διακοπής του καπνίσματος. Ο Δρ Colin Mendelsohn, ειδικός στη διακοπή του καπνίσματος, διαπίστωσε: «Ο περιορισμός των γεύσεων θα έχει μικρή επίδραση στο άτμισμα των νέων, αλλά θα μειώσει την ελκυστικότητα του ατμίσματος στους ενήλικες καπνιστές». Το να επιτραπεί μόνο η γεύση καπνού στην αγορά θα έχει ως αποτέλεσμα πολλοί σημερινοί ατμιστές να μην τους αρέσει για πολύ καιρό (σ.σ. μιλάμε για το φαινόμενο «κορεσμός γεύσης») και να στερήσουν από τους σημερινούς καπνιστές μια πολύ καλύτερη γευστική (και λιγότερο επιβλαβή) εναλλακτική λύση από τα τσιγάρα. Βγάζει νόημα αυτό; Όχι, αλλά ευτυχώς υπάρχουν και θετικά παραδείγματα πολιτικών που βασίζονται σε αποδείξεις.
Η σουηδική κυβέρνηση βρισκόταν στα πρόθυρα να εφαρμόσει επίσης μια απαγόρευση γεύσεων, αλλά το κοινοβούλιο την απέρριψε μετά από έντονες αντιδράσεις από τους καταναλωτές και τους υποστηρικτές της μείωσης της βλάβης από τον καπνό. Ακόμη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παραδέχθηκε για πρώτη φορά ότι το άτμισμα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να κόψουν το κάπνισμα νωρίτερα φέτος, όταν ψήφισε το σχέδιο της Ευρώπης για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Είναι καιρός να επαναφέρουμε τη συζήτηση για τις γεύσεις του ατμίσματος στη βάση της επιστήμης και της κοινής λογικής. Χώρες όπως η Ιρλανδία θα πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα προοδευτικών χωρών μείωσης της βλάβης όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Σουηδία, να ακούσουν την επιστήμη και να σταματήσουν να αγνοούν την εμπειρία εκατομμυρίων καταναλωτών. Αν οι πολιτικοί θέλουν να βελτιώσουν τη δημόσια υγεία, η λογική απαγόρευσης γεύσεων στην Ευρώπη πρέπει να σταματήσει.
